donderdag 26 augustus 2010

Adios Pojom, Adios verano inolvidable!

"Waarom de zomer niet eens een andere invulling geven?" Dat was wat ik dacht toen ik eind vorig jaar Wouter en Miet een mailtje stuurde met de vraag of ze nog een extra handje hulp konden gebruiken in de clinica. En Hopla, direct na de examens was het dan zover: het vliegtuig op, richting Mexico ciudad, en daarna een busritje (positief blijven) met enkele (positief blijven²) tussenstops tot in Pojom city! Onwetend en onder de indruk, zoals iedereen die hier net aankomt vermoed ik, begon ik aan die bijzondere zomer.

Ondertussen zijn we al 8 weken en heel wat ervaringen verder, en een ding is zeker: het zal een zomer geweest zijn om altijd te blijven herinneren. Het afwisselende werk, de opleiding van de promotoren, de onverwachte emergencias, la fiesta de la clinica, het opsnuiven van de authentieke hedendaagse mayacultuur, de prachtige natuur, de wekelijkse zondagse uitstapjes, het verbeteren van de kookkunsten, het handmatig kleren wassen in de rio, de gezellige sfeer onder de vrijwilligers,... Veel tijd om me te vervelen heb ik hier niet gehad.

Ik beleefde ook enkele bikkelharde momenten op medisch vlak. Dat waren dan concreet meestal dagen waarop ik geconfronteerd werd met de beperkingen van de zorg die wij hier kunnen bieden. Beperkingen die niet zozeer kwalitatief zijn, maar gewoon opgelegd worden door de afgelegen ligging, de economische en politieke toestand, de andere opvattingen over ziekte en dood van de plaatselijke bevolking, enzovoort. Achteraf gezien stuk voor stuk zeer boeiende elementen, maar voor een Westerse geneeskundestudent die opgeleid wordt volgens de medische consumptiemaatschappij, die wij Belgen trouwens allemaal vlotjes en naïef als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen, soms harde noten om te kraken.

'Vivir en Amor' is voor mij een project dat verder gaat dan liefdadigheid, dat werkt op basis van een idealistische, maar tegelijk realistische visie om zo op termijn toenemende onafhankelijkheid te stimuleren. Mogen meewerken aan een visie waar je zelf achter staat, terwijl je elke dag veel bijleert en je bovendien ook nog goed amuseert: een onvergetelijke zomer, en dus... plan geslaagd!

Binnen enkele dagen komen Jens en Sabine aan, en vertrek ik dus nog voor 3 weken op rondreis doorheen Guatemala en Mexico. Daarom zeg ik nu al: merci voor het volgen van dit grote kleine avontuur, y hasta la proxima, en Belgica!

PS: hieronder, om het af te leren: de laatste sfeerbeelden met verslag.

Adios pues,

Gunther
Drie dagen geleden gebeurde er hier nog iets heel bijzonders, zo helemaal aan het einde van mijn verblijf. Ik had de hoop op een bevalling al min of meer laten varen. Niet dat hier niet veel kinderen geboren worden, integendeel, maar de traditionele vroedvrouwen doen hun werk goed en verwittigen de clinica enkel als er zich problemen voordoen.
In dit geval ging het om een jonge moeder die voor het eerst moest bevallen. Omdat de weëen wat lang bleven aanslepen zonder resultaat, kwam de familie ons verwittigen. Voor mij betekende dit een nieuwe, speciale ervaring. Uiteindelijk verliep de bevalling gelukkig nog vrij klassiek en vlot, met na nog 6 uur zwoegen als resultaat een gezond kereltje van 4 kg! Hij kreeg nog geen naam, maar dat is de gewoonte hier in Pojom.
Vooral de setting van het hele gebeuren zal me altijd bij blijven: bevallen op een houten plank als bed, in een huisje zonder verlichting, met een tiental slapende familieleden in diezelfde ruimte én bovendien gekakel van opgewonden kippen en eendjes onder het bed... Je maakt het niet elke dag mee! Nog een leuk detail: de vrouwen bevallen hier gewoon met hun corte (= smalle traditionele rok tot op de enkels) aan. Enkel hélemaal op het laatste moment, namelijk als het hoofdje geboren was, werd de corte een stúkje opgetild.

Met Mateo, de jongen die ik een maand geleden naar het ziekenhuis in Huehuetenango begeleidde, nadat hij een grote manchettewonde opliep aan zijn hand (cfr. infra). Het resultaat van de operatie in het ziekenhuis mag er wezen: op bovenstaande foto zien jullie een stralende Mateo, die ik eergisteren terugzag aan zijn huisje. Enkel een verbandje verraadt nog dat er iets misliep, maar het ziet er naar uit dat hij vrijwel volledig zal herstellen.

In de keuken, met de traditionele broek uit Todos Santos. Na de consultaruimte en de slaapkamer, is dit ongetwijfeld de kamer waar ik het meeste tijd doorbracht de afgelopen maanden. Koken?: Ningún problema!


Een groepsfoto op een volksbijeenkomst. Hierop valt de traditionele klederdracht van Pojom te aanschouwen. Ook de cortes van de vrouwen, waar ik over vertelde bij bovenstaande foto met de pasgeborene, zijn goed vertegenwoordigd.

Enkele traditionele comadronas (vroedvrouwen), die elke woensdag mogen rekenen op enkele uren opleiding, ingericht door de clinica, en natuurlijk vrijblijvend beroep mogen doen op onze hulp bij bevallingen.





Nog eens alle schijnwerpers op mijn werk- en woonplaats van de voorbije maanden: La clinica de Vivir en Amor, Pojom!
Een sfeerbeeldje, om jullie een laatste keer te tonen hoe de omgeving rond Pojom eruit ziet. Neen, fotoshop zit hier voor niets tussen, puur natuur!

De consultaruimte van de clinica. Hier zag ik gemiddeld dagelijks 25 patiënten passeren, en bracht ik dus heel wat tijd door.

Met de typische draagdoeken voor de baby's en kinderen. In dit geval is ook de 'drager' een kind (zusje), en dat is niet meer dan normaal in Pojom city!

Een typisch huisje in Pojom, gelegen in volle natuur, tussen bananenplanten en koffiebomen. Zonder de minste luxe, maar wát een uitzicht bij het wakker worden!





dinsdag 17 augustus 2010

Meer sfeerbeelden met uitleg!

Met de kip in de handen. Gisteren kregen we deze cadeau van de familie die jullie hieronder ook kunnen zien op de groepsfoto. Vader en zoon verbleven hier een hele week bij ons in de clinica, in onze 'cuarto de los pacientes'. Het zoontje wegens een overdosis medicatie die een zogezegde dokter elders hem had toegediend, de vader voor een lelijk geïnfecteerde wonde. Ondanks het feit dat ze het eigenlijk helemaal niet breed hadden, stonden ze er toch op om ons gisteren hun dikste kip te schenken bij hun vertrek uit de clinica. Ze hebben het hier naar hun zin gehad, ondanks de omstandigheden en het feit dat ze zeer ver van huis zaten hier. Aan solidariteit was er echter geen gebrek: heel veel Pojomeros kwamen elke dag op bezoek en brachten eten en hout voor hen mee, terwijl ze hen van haar nog pluim kenden. Nu zit hun verblijf er dus op. Vader en zoon stellen het goed. Voor de kip timmerden Wouter en ik vandaag een hok in elkaar, wat maakt dat we dus een nieuwe bewoner hebben in de clinica!


Draai jullie hoofd 90 graden en zie een plaatje om jaloers op te worden... Zoals jullie zien: afgelopen zondag was deze grote waterval mijn persoonlijke douche. Locatie: de laguna van Yalanhuitz. Hier gaan we 's zondags geregeld met de vrijwilligers naartoe om even uit te rusten van de drukke werkweek. Het is een prachtige plek: grote watervallen die abrupt eindigen op rotsen waar je op kan zitten luieren. En dat is niet alles: op onderstaande foto zie je de overgang van die rotsen in een felblauw meer, ideaal om in te duiken voor een verfrissende plons.


Ook deze zondag trokken we naar de laguna in Yalanhuitz. En persoonlijk had ik het deze keer voor het eerst écht nodig om er eens tussenuit te zijn.
Verklaring?: een bijzonder drukke week, met onze 2 patiënten die opgenomen waren, de externe consultas, en een reeks spoedgevallen 's avonds en 's nachts... En dat allemaal bovenop het gewone werk van ongeveer 25-30 patiënten per dag.
Afgelopen vrijdagavond kregen we trouwens, wat mij betreft, een spoedgeval binnen dat voor altijd in mijn geheugen gegrift zal staan... André, 8 jaar, komt hier aan na een lange tocht, met zijn gezichtje fel toegetakeld door een kettingzaag. We deden ons uiterste best om zo goed mogelijk te hechten, maar het resultaat is uiteraard verre van perfect. Frustrerend, als je weet dat het veel beter kan door specialisten, maar hier is het alternatief van het zelf doen de wonden 7 uur langer open laten en een afgrijselijke tocht naar de stad aan te zetten, met waarschijnlijk hetzelfde resultaat, want daar zijn ook geen chirurgen beschikbaar 's avonds laat. Gelukkig komt André in aanmerking om in oktober geopereerd te worden door een Amerikaanse plastisch chirurg, die via een artsenorganisatie elk jaar één week gratis operaties komt uitvoeren voor de meest dringende gevallen in deze regio.

Met een aantal kinderen die mij graag hebben omdat ik groot genoeg ben om de laagsthangende appelsienen uit de bomen te plukken. Zo moeten zij er niet helemaal inkruipen.
En jawel... met een plaatselijke sombrero, afgelopen zondag gekocht op de markt.
Nog maar twee weken en mijn tijd in Pojom zit er al op. Twee maanden, in een vingerknip voorbij gevlogen. Ik ga er nog eventjes niet aan denken. Let op: daarna wacht er nog wel iets leuks: 3 weken rondreis in Guatemala en Mexico, samen met Jens en Sabine. Geen reden tot klagen dus.
Adios pues,
Saludos,
Gunther



Sfeerbeelden...

Uitzicht over Ixquisis, ongeveer een klein uurtje wandelen vanuit de clinica



De rio in Yalambolop, het dorpje waar ik afgelopen week externe consultas deed (zie verder)



En jawel... hout dragen zoals de Pojomeros het hier elke dag doen, jong en oud. Niet te onderschatten, zoveel is zeker!






En de bakkunsten breiden zich verder uit! Terug thuis ga ik een nieuwe hobby erbij hebben.
De externe consultas in Yalambolop. Eens per maand trekken we erop uit met een rugzak vol medicijnen, naar een dorpje waar er geen toegang tot gezondheidszorg is. Een houten huisje, zonder licht, zonder ramen en met een geïmproviseerde farmacie... een heel speciale ervaring!

woensdag 4 augustus 2010

El tiempo vuela...

Buenas a todos!

Hier zit ik dan opnieuw, achter het computerscherm, na een drukke werkdag. De tijd vliegt, el tiempo vuela, zoals overal ter wereld als je het naar je zin hebt. Ik ben nu al meer dan een maand van huis, zo snel!
Hier in Pojom alles 'muy bien'. Hieronder vinden jullie opnieuw enkele foto's, ter illustratie van de korte verhalen uit het dagelijkse en minder dagelijkse leven hier.
Algemeen hoogtepunt van de voorbije weken was "la fiesta de la clinica", een groot jaarlijks feest voor heel Pojom en omstreken, ter ere van de verjaardag van de clinica. In de voormiddag organiseerden we een groot spel voor zo'n 300 kinderen. Chaos, chaos en... jawel, chaos, maar ook super tof, zo'n bende zich zien amuseren. Namiddag was het tijd voor de volwassenen: een groot voetbaltournooi en een portie volksdans. Kortom, een typisch Vlaams volksfeest, maar dan op een bedje van Guatemalteekse sfeer en gebruiken. De hele dag speelde de 'marimba', het typische instrument hier, op de achtergrond. Een geslaagde dag!
Ook op medisch vlak heeft de tijd hier absoluut niet stil gestaan. Naast het gewone werk, de typische consultas, huisbezoeken en educatie van de plaatselijke medewerkers, hebben we hier in Pojom enkele bijzondere spoedgevallen over de vloer gekregen.
Zo was er vorige week Mateo, een jongeman van 17 jaar, die tijdens het werken op het veld een wonde opliep aan zijn hand (schuldige: de manchette). Huid, spieren en pezen werden volledig doorkliefd en door die grote omvang, verloor hij ook veel te veel bloed. Na de eerste vaststellingen, besloten we al snel dat dit ons petje te boven ging, en dat Mateo zo snel mogelijk naar het nationale ziekenhuis moest. Zo gezegd, zo gedaan: infuus, massa's compressen, een drukverband, pijnmedicatie en hup: in 1,2,3 zat ik in de laadbak van een pick-up met Wouter en Mateo, 'klaar' voor een toch van zeven uur door weer en wind (en dus ook de typische regenvlagen van de late namiddag), met een plastieken zeil als bescherming. Het was een helse rit, met bloeddrukval en afbinden inbegrepen, maar uiteindelijk kregen we Mateo goed en wel in het ziekenhuis van Huehuetenango. Ondertussen werd hij geopereerd. Morgen verwachten we hem terug hier in Pojom. We hopen hier alvast dat hij zijn hand terug functioneel zal kunnen gebruiken, al waren de omstandigheden van de eerste uren natuurlijk niet optimaal... Duimen dus!
Toen Wouter en ik eergisteren terug arriveerden in Pojom, heerste er een gemengde sfeer in de clinica: enerzijds de blijde aankomst van de Duitse Sarah, de nieuwe medische verantwoordelijke die hier een jaar zal werken en wonen. Anderzijds de geboorte van een prematuur kindje (1 kg 100 gram), iets vroeger op de dag. Omdat de familie besloten had om moeder (15 jaar) en kind niet over te brengen naar het ziekenhuis in Huehuetenango, en het lot dus zijn werk te laten doen, trachtten wij dat lot een klein handje toe te steken met een opname hier in onze clinica. Gisteren echter besloot de familie om ook deze opname te onderbreken en zonder verdere medische bijstand naar huis te vertrekken. Het is voor ons, Westerlingen, enorm moeilijk te vatten waarom men niet altijd het onderste uit de kan wilt halen om een leven te proberen redden. Het gaat echter veel dieper dan dat, met andere opvattingen over leven en dood, visie op het stadsleven en de traditionele cultuur daartegenover. Uiteindelijk kunnen wij met dit project enkel proberen medische hulp aan te bieden waar mogelijk, en blijft het de vrije beslissing van de familie deze al dan niet te aanvaarden. Die beslissing hebben wij nu gerespecteerd, uiteraard, waardoor het einde van dit verhaal ook voor ons (voorlopig) een raadsel blijft.
Niet altijd makkelijk, soms zelfs moeilijk, maar des te boeiender, zo'n zomer in Pojom.

Adios,

Gunther

Nog foto's!

Kinderen + balonnen = complete chaos
Carlos (werkt hier in de clinica)

Een fototoestel?!


Een fototoestel² ?!



Foto's!


Marimba! Dé muziek van Pojom!




Fiesta de la clinica, 3e verjaardag!